CPK: Afera KOWR - sprawa działki nie opóźni budowy KDP Warszawa – Łódź

Sprawa sprzedaży pod koniec rządów PiS jednej z działek, która powinna trafić do zasobów CPK, zbulwersowała opinię publiczną. Akt notarialny między Krajowym Ośrodkiem Wsparcia Rolnictwa (KOWR) a nowym właścicielem podpisano 1 grudnia 2023 r., mimo że jeszcze poprzedni zarząd spółki – jak twierdzi pełnomocnik rządu ds. budowy CPK Maciej Lasek – od wielu miesięcy informował, że nieruchomość ta jest jej niezbędna, powołując się na decyzję lokalizacyjną. – Lasek: Niestety, minister Horała wystąpił do KOWR dopiero 7 dni po akcie notarialnym – 8 grudnia 2023 r. Nie miałem informacji od ministra Horały ani prezesa Wilda w tej sprawie – twierdzi pełnomocnik.

Najważniejsza ze spraw w prokuraturze

– Przez kolejne miesiące staraliśmy się wyjaśnić tę sytuację – najpierw wewnątrz spółki, potem wspólnie z KOWR. W tym czasie Biuro Audytu Wewnętrznego w toku analizy prawie 2500 dokumentów zebrało materiał, który wskazywał na to, że nie jest wykluczone, że mogło dojść do przestępstwa. Materiał ten został oceniony przez kancelarię prawną specjalizującą się w sprawach karnych – opisuje podjęte działania Lasek. W efekcie zostało złożone zawiadomienie do prokuratury, która prowadzi obecnie działania. – Złożyliśmy wiele innych zawiadomień, ale ta sprawa została podjęta jako pierwsza – zaznacza pełnomocnik. Jej skala i waga ma być największa spośród wątków przekazanych śledczym.

Więcej szczegółów przedstawia prezes zarządu CPK dr Filip Czernicki. – Miałem okazję zapoznać się z tą informacją w pierwszych tygodniach po objęciu funkcji prezesa. Było to dla mnie zaskoczenie. Wówczas transakcja nie była jeszcze ujawniona w księgach wieczystych. W pierwszych tygodniach wystąpiliśmy więc do KOWR o potwierdzenie, czy rzeczywiście doszło do sprzedaży – referuje. Po jej uzyskaniu 5 kwietnia 2024 r. spółka przystąpiła do wspomnianych analiz. Okazało się, że transakcja jest ważna i nie ma możliwości podważenia jej na tym etapie.

– Wszystkie nieprawidłowości powinny być wyjaśnione – zostawiamy to odpowiednim organom. Przygotowanie zawiadomienia trwało ta długo ze względu na ogromną ilość materiału. Spółce zależało na przygotowaniu na tyle solidnego i dobrego materiału, by prokuratura miała podstawy do wszczęcia postępowania – wyjaśnia prezes. – Dlaczego nie informowaliśmy o tym od razu? Dlatego, że informacja kluczowa – to to, że prokuratura podjęła postępowanie. Wtedy można było stwierdzić, że sprawa jest poważna i powinna zostać rozpatrzona przez sąd. Sprawy wątpliwe poddaliśmy pod analizę fachowców. Spółka jest zdopingowana, by skupić się na budowie – podkreśla Czernicki.

Nie będzie opóźnień inwestycji. Może za to być drożej

Z tego powodu dziś CPK koncentruje się wspólnie z KOWR na odwróceniu sytuacji – powrocie do stanu sprzed 1 grudnia 2023 r. Kiedy to nastąpi, działka będzie mogła zostać przekazana CPK. – KOWR podjął rozmowy z właścicielem. Jaki będzie efekt – jeszcze nie wiemy. Liczymy na dobrą wolę ze strony właściciela: jest to inwestycja celu publicznego, a sprawa bulwersuje dziś Polaków – deklaruje Lasek.

Zastrzega jednak, że nawet jeśli owej dobrej woli zabraknie, istnieje też administracyjna droga odkupu. W akcie notarialnym zapisano, że KOWR będzie miał prawo do odkupienia terenu, jeśli gmina Grodzisk Mazowiecki przystąpi do zmiany planu miejscowego dla tego obszaru – a to stanie się po zmianie planu ogólnego, który będzie zgodny ze strategią rozwoju otoczenia. Ta ostatnia powinna zostać przyjęta przez rząd jeszcze w tym roku (CPK spodziewa się, że w ciągu najbliższego miesiąca). Będzie ona podstawą dla okolicznych gmin do uwzględnienia zawartych tam zapisów i przystąpienia do zmian planów miejscowych. Plan ogólny musi być uchwalony przez gminy do 30 czerwca 2026 r. – po tym terminie będzie można zmieniać plany miejscowe.

– To, jak będzie wyglądał cały proces, będzie zależało od wszystkich okoliczności. Najlepiej byłoby jednak ten bulwersujący problem rozwiązać polubownie – podsumowuje pełnomocnik. Niezależnie od tego jednak realizacja linii KDP oraz jej harmonogram są niezagrożone. – Sprawa nie wstrzymuje i nie opóźnia procesu inwestycyjnego, który toczy się swoim torem – zapewnia prezes.

Lasek: Wina poprzedniej ekipy

W najgorszym razie, po wydaniu decyzji lokalizacyjnej dla tego fragmentu linii kolejowej, fragment działki związanej z przebiegiem KDP będzie podlegał normalnemu procesowi wywłaszczenia za odszkodowaniem. – Decyzja lokalizacyjna spowoduje tylko wszczęcie procesu wywłaszczeniowego. Zgodnie z Konstytucją konieczne będzie wtedy odszkodowanie, a Skarb Państwa poniesie konkretne straty. Trzeba powiedzieć wyraźnie, kto będzie winien takiemu uszczerbkowi, jeśli do niego dojdzie – zaznacza Lasek.

– Nie ma zagrożenia opóźnieniem inwestycji – ale wywłaszczenie za odszkodowaniem byłaby poważną stratą dla spółki. Pamiętajmy, że mówimy o inwestycji ze środków publicznych – podsumowuje Lasek.

Jak twierdzi Czernicki, inne tego typu przypadki nie są znane spółce. Informuje, że toczą się też rozmowy na temat innych terenów, które były we władaniu KOWR przed grudniem 2023 r., a są cennymi gruntami inwestycyjnymi. – Mogłyby one być atrakcyjnym gruntem dla inwestycji towarzyszących, gdyby zostały wniesione przez KOWR nieodpłatnie do spółki. Im więcej możliwości pozyskiwania środków w przychodach pozalotniczych, tym większa atrakcyjność lotniska dla pasażerów i przewoźników – przekonuje prezes.